Do kogo skierowany jest ten artykuł?
Głównie do osób, które nie mają żadnej wiedzy na ten temat, a jedynie idee w głowie, że chciałyby zacząć przygodę z muzyka od gitary elektrycznej. W poniższym artykule zostaną przedstawione podstawowe koncepcje, propozycje sprzętu (a także co oprócz samej gitary się przyda), a także uwagi, które mają na celu wejście w ten świat o wiele łatwiej. Zachęcam do sprawdzania linków w artykule, w celu poszerzenia wiedzy.
Jaka powinna być pierwsza Gitara Elektryczna?
W Internetach jest wiele poradników, propozycji, artykułów, ale dość często podchodzą nie współmiernie do zagadnienia. Na początek musimy ustalić jedną ważną rzecz, to pierwszy instrument jest instrumentem do nauki - a więc jego najważniejszą cechą musi być dobry stan techniczny. Wiele różnych poradników rozwodzi się nad markami, drewnem czy brzmieniem, lecz tak naprawdę wiele z tych aspektów, to marketingowe mity lub subiektywne opinie nie zawsze pokrywające się z rzeczywistością. Pierwszy instrument, powinien być jak najlepszego stanu technicznego - aby nauka gry była jak najmniej problematyczna, a zarazem jak najbardziej przyjemna. Jakie cechy powinien sprawnie techniczny instrument posiadać:
- W miarę przyzwoicie zrobione progi - Progi to metalowe belki, które są rozstawione przez gryf, są jednym z najbardziej kluczowych elementów, ponieważ od nich będzie zależało to, czy dźwięk będzie wydawany poprawnie. Źle lub niestaranie zeszlifowane progi (lub niepoprawnie nabite), mogą tłumic struny lub powodować brzęczenie.
- W miarę prosty gryf - jako że jest to element drewniany, w pewnych przypadkach może dojść do zwichrowania lub rozklejania się jego co, jest łagodnie mówiąc, niewskazane.
- Działającą elektronikę - aby gitara wydawała sygnał.
Te trzy cechy są najbardziej istotne, które z punktu technicznego, będą zapewniały to, że na instrument będzie nadawać się do gry. Aspekty takie jak drewno, kształt gitary, marka czy nawet "brzmienie" to trzeciorzędne aspekty a wręcz nie powinny być istotne przy pierwszym instrumencie. Ktoś by mógł zadać pytanie dlaczego? Początkujący gitarzyści, oprócz przeidealizowanej wizji (chęci grania i zostania gitarzystą) nie mają pojęcia o tym jak się kształtuje "brzmienie" i co realnie wpływa na nie, a co jest mitem. Istnieje nadal w przestrzeni Internetu wiele mitów albo opinii, które są subiektywnym odczuciem i nie mają praktycznego odniesienia na temat "brzmienia" gitary. Często można spotkać z obwinianiem gitary za złe "brzmienie" - ale w praktyce sama gitara jest to 10-20% finalnego brzmienia, które przechodzi przez efekty, symulacje, wzmacniacz, eq (korektę barwy) skończywszy na głośniku - a każdy z tych elementów ma własne pasmo przenoszenia. Rola gitary bywa wyolbrzymiana a innych czynników umniejszana lub wręcz pomijana.
To co głównie wpływa na brzmienie w gitarze to przetworniki . One odpowiadają za generowanie sygnału. Jest kilkanaście rodzajów przetworników, różnią się charakterystyką, ale na początek wystarczy wiedzieć, że są dwa główne rodzaje - Humbucker`y i Single. Uproszczając (ponieważ więcej na początek nie trzeba wiedzieć) gitary z humbackierami świetnie nadają się do muzyki ciężkiej (metal) i mocno przesterowanej muzyki. Single sprawdzają się świetnie w muzyce rockowej i mniej przesterowanej, także są cenione za brzmienie na tak zwanym "cleanie" czyli bez przesterowania. Nie ma gitar do grania metalu, rocku czy innego gatunku, sprawny gitarzysta zagra praktycznie wszystko, na każdej gitarze o ile będzie ona technicznie sprawna.
Jak i Jaką Gitarę kupić do nauki?
1. Technika zakupu - Fizyczna
Najlepszą techniką zakupu pierwszej gitary elektrycznej jest zakup jej fizyczny z osobą, która się zna lub gra już kilka lat. Dlaczego? Ponieważ taka osoba może ci sprawdzić instrument przed zakupem, jakim stanie są progi, gryf, a nawet czy będzie się dało poprawić tak zwany "setup" gitary - który w późniejszych częściach wytłumaczę. Warto się popytać ludzi czy nie grają, znajomych ze szkoły, pracy lub po rodzinie, dość często po zakupie wychodzi, że jednak była gdzieś taka osoba, która mogła nam pomóc przy zakupie - a gitarzyści zazwyczaj bywają bardzo pomocni w tym aspekcie, lecz każdy ma własną opinię w kwestii gitar.
Nowa czy używana? I za ile? Jeżeli ktoś ci ją sprawdzi sprzed zakupem, to nie ma wtedy znaczenia czy będzie to nowa gitara prosto ze sklepu muzycznego, czy odkupiona prywatnie od kogoś. Za ile można dostać technicznie sprawny instrument? W teorii nawet od 300-400pln z rynku wtórnego i od 600pln jako nowy sklepowy. Marka, kształt nie mają znaczenia, o ile ktoś sprawdzi ten instrument przed zakupem. Zaleca się kupienie nowego. W okolicach 600-900pln. Jakość gitary a cena jest w rynku gitarowym jest bardzo subiektywna, wszystko to rozbija się indywidualnie o instrument - są to produkty, które są wykańczane ręcznie, a więc ich jakość bywa różna. Od około 1100-1500pln zaczynają się naprawdę bardzo grywalne instrumenty, a zarazem to jest to maksymalna cena zalecana na instrument do nauki. Później wyjaśnię czemu. Często także zdarza się, że instrument jest dobry, lecz wymaga regulacji - czyli potrzebuje tak zwanego "setupu". Setup gitary to ustawienie akcji strun (Jak wysoko struny są od progów), krzywizny gryfu, czy menzury (intonacji). Początkująca osoba będzie z tym miała spory problem, ale dzięki Internetom (materiały YT) jest to wykonalne, choć na początek zaleca się pomoc doświadczonego gitarzysty lub wizytę u lutnika.
2. Technika zakupu - Online
Zakup online to zakup w ciemno, a jednocześnie to jeden z najczęściej wybieranych metod. Ten zakup ma pewne plusy, według polskiego prawa każdy produkt zakupiony online może być zwrócony przeciągu 14 dni, dzięki czemu zabezpiecza nas to jakimś stopniu, jakby instrument uleg uszkodzeniu podczas transportu lub jego jakoś wykonania nie była zadowalająca.
Prym dobrej relacji ceny co do jakości wiodą gitary Harley Benton (marka sklepu Thomann), która w ostatnich latach podbiła rynek. Zaleca się zakup modeli za około 600-700pln, takich jak ST-62 lub SC-450, przy większych budżetach - droższe modele jak SC-450plus, SC-550, Fusion-III. Z innych marek, które są cenione za jakoś, poleca się: YAMAHA Pacyfica 112J (lub wersje 112V), Ibanez AZES40.
Uwaga, o gitary marki Harlay Benton nie warto pytać w sklepach muzycznych, to marka niemieckiego sklepu Thoman i w 95% fizycznych sklepów nie posiadają ich w ofercie, więc każdy sprzedawca będzie proponował coś, co mogą sprzedać i mają na sklepie.
Co oprócz gitary?
Wzmacniacz Gitarowy
Na rynku jest dostępnych wiele wzmacniaczy gitarowych, w różnych technologiach, dających różne możliwości. Dla początkującej osoby najlepszym wyborem będzie tak zwana "mała cyfra", są to nowoczesne wzmacniacze, które mają wbudowane efekty i emulacje (symulacje innych markowych drogich wzmacniaczy). Zachęcam do sprawdzenia, na YT czym są efekty gitarowe (np. distorsion, overdrive, chorus, reverb ) bowiem to jest rzecz, dzięki której, kształtuje się brzmienie gitary. Wzmacniacze ze wbudowanymi efektami i emulacjami pozwalają zaoszczędzić pieniądze, a zarazem dają duże możliwości małym kosztem - porównując to do tradycyjnych wzmacniaczy lampowych lub tranzystorowych z oddzielnymi efektami w kostkach, jak np. MXR dis+ czy BOSS Super Chorus.
Zaleca się zakup głównie z rynku wtórnego, ponieważ ten zasadniczo mało awaryjny i ryzyko kupna bubla jest relatywnie małe. Nie większej mocy niż 20-30 Watt, a do grania w domu spokojnie i nawet 10 Watt wystarczy. Propozycje takich wzmacniaczy to BlackStar ID:Core 20 (lub 10) V3 (lub V2), NUX MIGHTY 20BT, Vox VT20x, Fender Mustang L25, a za ile? Najtaniej jak się da. Na rynku wtórnym idzie czasem zdobyć za 300-400pln, ale zazwyczaj ich ceny są w okolicach 500pln lub więcej - trzeba polować na okazję.
Jest na rynku wiele tańszych wzmacniaczy, tak zwanych klasycznych "solid-state", są to technologicznie przestarzałe wzmacniacze względem wyżej wymienionych, oferujące zazwyczaj tylko generyczny przester (overdrive) i nic więcej. Często są wciskane początkującym gitarzystom i dla wielu bywa to później przekleństwem... Ze względu na słabe możliwości brzmieniowe i problemy z późniejszą odsprzedażą. Radzę omijać małe (10-30 Watt) wzmacniacze Marshall MG, Fender Champion / Frontman lub Harley Benton HB-10. W sytuacji ekstremalnie małego budżetu mogą być wyjściem z braku laku, ale także zakup ich wyłącznie z rynku wtórnego w cenie nieprzekraczającej 150pln.
Interfejs Audio
Interfejs to alternatywa dla wzmacniacza, a zarazem sprzęt, który w pewnym momencie przygody z muzykowaniem, zakupuje się w celu nagrywania instrumentów. Jest to konwerter sygnału z Analogowego na Cyfrowy. Pozwala to na obróbkę dźwięku gitary w komputerze w czasie niemal rzeczywistym (opóźnienia bywają tak małe, że nie są słyszalne). Sygnał przetworzony przez Interfejs w komputerze obramiamy w programie z typu "DAW", w którym dzięki pluginom i wtyczkom (są darmowe i płatne) możemy kształtować nasze brzmienie dowolnie, a zarazem nagrywać. Dźwięk może być oddany na głośniki (często wykorzystuje się specjalny rodzaj głośników zwanych monitorami) lub na słuchawki. Możliwości są olbrzymie za relatywnie małą cenę wejściową. Najtańsze interfejsy zaczynają się od około 200pln (Behringer U-Phoria UM2). Odradzane jest to początkującym gitarzystom ze względu na dość dużą trudność konfiguracji i krzywą nauki oprogramowania typu DAW.
Kabel gitarowy
Niezależnie do wybranego rozwiązania, wzmacniacz czy interfejs, do tych urządzeń trzeba się jakoś podłączyć gitarą. Te połączenie realizuje się głównie niezbalansowanym kablem TS z Jack'iem 6.35mm. Ceny kabli są różne, różnią się jakością ekranowania, ilością miedzi i wykonaniem. Najtańsze jak Np. Warwick rockcable w Tekstylnej owicje 3M za około 30pln spokojnie powinien starczyć na dwa trzy lata. Przy większych budżetach zaleca się droższe kable jak np. FENDER Deluxe Series 10' Instrument Cable Tweed Angled cena około 80pln.
Kostki
Kostki gitarowe, zwane także czasem piórkami, to przedmiot, którym szarpie się za struny. Są różne rozmiary, grubości i wielkości, nie ma jednej słusznej kostki, to kwestia dość indywidualna. Zaleca się kupić kilka różnych lub jakiś gotowy zestaw kostek za około 15pln. Uwaga! Lubią się gubić.
Pasek do gitary
Pasek do gitary jest dość opcjonalny, wiele osób gra na siedząco. Na początek wystarczy jakikolwiek, może być tani materiałowy za około 30-40pln. Tu płacimy głównie za wygląd i za materiały, z jakiego jest wykonany.
Stojak, futerał, pokrowiec
Gitarę trzeba jakoś przechowywać, zwykły tani stojak na trzech nogach, można kupić na allego za około 20-40pln . Alternatywą są Haki na ścianę, na których można powiesić gitarę. Przykładem takie haka jest HERCULES GSP39WB za około 80pln. Futerały są drogie i dość nieporęczne w transporcie, na początek do transportowania gitary wystarczy pokrowiec typu "hard bag", przy okrojonym budżecie można kupić zwykły (cienki). Ceny ich są różne od 40-150pln.
Stroik
W dobie smartfonów, fizyczny stroik jest zbędny. Spokojnie wystarczy jakaś darmowa aplikacja do strojenia gitary, których jest od groma na rynku.
Często popełniane błędy zakupowe początkujących
Sugerowanie się ulubionym artystą
Jest to jeden z najczęstszych błędów, gdzie początkujący chcą uzyskać brzmienie lub sądzą ze jak, kupią taką samą gitarę co ich ulubiony artysta, to otrzymają podobny efekt w brzmieniu. Przez pierwszy rok gry na instrumencie to jest głównie nauka i do tego, zależności od predyspozycji genetycznych (słuch muzyczny, poczucie rytmu) może być trudna i żmudna. Nim będziecie w stanie grać, jak ulubieni wykonawcy, upłynie sporo wody w Wiśle, a także potrzeba czasu, wiedzy i doświadczenia, by zrozumieć jak kształtuje się brzmienie. Więc przestrzegam, uważajcie na pułapkę tego, że gitara źle brzmi, bo zazwyczaj to nie ona źle brzmi, tylko wychodzi brak wiedzy lub umiejętności.
Zakup gotowych zestawów
Gotowe zestawy kuszą ceną, ale zwyczaj, jeden z ich głównych elementów np. wzmacniacz lub gitara odbiegają od siebie jakością, lub możliwościami. Zalecany jest zakup oddzielnie tych elementów.
Zakup tanich gitar
Rynek jest zalany tanimi gitarami, złośliwy nazywają to wyrobami stolarskimi, ponieważ dość często z punktu technicznego są strasznie słabe. Odradza się zakup w supermarketach gitar lub dziwnych tanich gitar z Allegro. Jeżeli budżet jest bardzo okrojony, zaleca się zakup Harley Benton TE-20 lub ST-20.
Zakup tradycyjnych efektów w kostkach
Efekty w kostkach są rozwiązaniem dość bardzo kosztownym, jeżeli chcemy powiększyć możliwość brzmienia lub poeksperymentować z nowymi efektami zalecany jest zakup multiefektu, który w swojej cenie będzie oferował naprawdę wiele np. ZooM G1 Four, za cenę przeciętnej kostki od Boss`a.
Zakup gitary z mostkiem typu Floyd rose
Mostki z rodziny Floyd Rose ( lub ich pochodne jak Edge w gitarach marki Ibanez), są to mostki pływające, dwustronne. Dają spore możliwości, ale są bardzo skomplikowane w obsłudze dla początkującego gitarzysty. Wymiana strun czy ustawianie ich, aby dobrze funkcjonowały, wymagają wiedzy i praktyki - z tego powodu się głównie ich odradza. Dla początkujących zalecane są wszystkie gitary z mostkami stałymi jak np. ToM - tone-o-matic, hard tail lub mostki jednostronne typu Tremolo.
Strach przed pytaniem
Wiele osób boi się pytać. Naprawdę nie ma w tym nic złego, każdy kiedyś zaczynał i lepiej zdobywać wiedzę przez kogoś nisz samemu popełniać błędy. Jak nie uda wam się znaleźć nikogo, kto zna się, zawsze można poszukać takich ludzi na internatach. Przykładowym takim miejscem jest serwer discord Gitarzyści. Pamiętajcie, gitarzyści to w większości bardzo chętni ludzie do pomocy :)
Ryzyko
Nauka gry na gitarze bywa ciężka... Sprzęt wejściowy trochę kosztuje, więc zaleca się, aby z jednej strony ten budżet był w okolicy 1200pln (giatra około 700pln, wzmacniacz około 400pln, inny szpej 100pln) a z drugiej nie większy niż 2500pln. Ponieważ wiele osób odpada po kilku miesiącach i uznaje, że to jednak nie to. Więc ostrożnie, aby nie przeinwestować.
Odsprzedaż gitary pozwoli wam mniej więcej odzyskać 60-90% jej początkowej ceny - w zależności od jej stanu (zarazem technicznego i wizualnego). W przypadku wzmacniacza, tak zwanej "małej cyfry" z rynku wtórnego, powinno się udać, odsprzedać mniej więcej za tą samą cenę co się kupiło (plus/minus 100pln). Przy takich typu klasycznych "solid-state" może być problem ze sprzedażą nawet za 100pln.
